Image Credit: “Açık Radyo (Open Radio) must remain open!” by Rauf Kösemen

18 October 2024 – PEN International joins the International Press Institute (IPI), along with 59 undersigned press freedom and freedom of expression groups, media outlets and civil society organizations, in condemning the official revocation of the terrestrial broadcasting license of independent radio station Açık Radyo by Türkiye’s broadcast regulator, RTÜK (Radio and Television Supreme Council). This action marks a severe blow to independent radio broadcasting in Türkiye, silencing a platform known for promoting diverse, critical voices and addressing issues of profound public interest.

Açık Radyo, an independent and non-profit media organization founded in 1995, has long been a vital source of free expression in Türkiye. Over the past three decades, it has provided an indispensable space for debates on crucial topics ranging from war and peace, environmental and climate struggles to public health, gender equality, and multiculturalism. The decision to revoke its license threatens not only the future of this essential platform but also the broader landscape of independent media in Türkiye.

We call on Turkish authorities to fulfil their obligations to protect freedom of the press and expression in line with the Constitution of the Republic of Türkiye and the European Convention on Human Rights. We urge the immediate reinstatement of Açık Radyo’s broadcasting license, ensuring that media outlets in Türkiye can operate and enable discussion on matters of public interest without fear of reprisal.

Request for "stay of execution" rejected

On July 10, the Ankara 21st Administrative Court had decided to suspend the execution of the case in question until a new decision is made, stating that suspension of the program broadcast could cause irreparable damage. RTÜK then objected to this decision of the court. On August 9, the Ankara 10th Regional Administrative Court rejected RTÜK's objection because there was no violation of the law in the given decision.

However, the Ankara 21st Administrative Court, with a new decision, this time ruled to "reject the request for stay of execution". Açık Radyo will object to this decision within the legal framework.

Decision to revoke the license

Türkiye's broadcast regulator had penalized Açık Radyo in May following the statements of a guest who participated in the April 24 broadcast of the program called Açık Gazete, saying, "(...)
the 109th anniversary of the deportations and massacres, referred to as genocide, that occurred on Ottoman soil. The Armenian genocide commemoration was banned again this year, as you know.” RTÜK had imposed an administrative fine and a five-day broadcast suspension penalty on the channel under Article 8 of the Radio and Television Broadcasting Law No 6112 for allegedly "inciting the public to hatred and hostility or creating feelings of hatred in society." Açık Radyo had paid the fine but continued broadcasting. 

After evaluating that the conditions specified in the sanction had been violated, RTÜK then decided to revoke Açık Radyo's broadcasting license in July. However, this decision was not communicated to Açık Radyo at the time due to the ruling for stay of execution. Following the rejection of request for stay of execution in the meantime, the decision to revoke the terrestrial broadcasting license was only notified on October 11. As per the decision, the station’s terrestrial broadcasting was shut down on October 16 at 13:00.

Açık Radyo, an independent and non-profit media organization launched in 1995, invited all its listeners, professional organizations, and the international public to support them against this decision.

Censorship of independent media and threat to freedom of information

The decision by Türkiye 's broadcast regulator to revoke Açık Radyo's license has significant implications for media freedom and public access to information. A terrestrial broadcasting license allows a station to transmit audio content via radio waves. With this decision, Açık Radyo will no longer be able to broadcast on the 95.0 FM frequency. This action effectively limits the station's ability to reach its audience through traditional radio channels, restricting the public's access to diverse viewpoints and information.

The revocation of Açık Radyo's terrestrial broadcasting license, as the station approaches its 30th anniversary in November 2024, represents a serious escalation in Türkiye 's efforts to suppress independent media and is in direct violation of the exercise of the right to freedom of expression as protected under Türkiye’s Constitution and the European Convention on Human Rights. The station's closure would deprive the society in Türkiye of a unique, independent voice committed to pluralism.

As undersigned press freedom and freedom of expression groups, media outlets and civil society organizations, we call on RTÜK to uphold its mandate to protect media pluralism and freedom of expression, immediately reverse its decision to revoke Açık Radyo’s broadcasting license and to cease its censorship of critical and independent outlets like Açık Radyo.

Signed

International Press Institute (IPI)
AGOS
Aposto
Apoyevmatini
Aras Publishing
ARTICLE 19 Europe
Articolo 21
Aso Press
Association of Journalists (Ankara)
BirGün Newspaper
Botan International
Citizens’ Assembly
Civic Space Studies Association
Coalition For Women In Journalism (CFWIJ)
Committee to Protect Journalists (CPJ)
Danish PEN
Democracy Now!
Dicle Fırat Journalists Association (DFG)
Diken
dokuz8HABER
Dünya Mirası Adalar
European Centre for Press and Media Freedom (ECPMF)
European Federation of Journalists (EFJ)
Fayn
Foreign Media Association Turkey (FMA)
Freedom House
Gazete Duvar
IFEX
International Federation of Journalists (IFJ)
IPS Communication Foundation / Bianet (IPS/BIA)
İstos Publishing
Journalists' Union of Turkey (TGS)
Journo.com.tr
Kaos GL
Kapsül
Marksist.org
Media and Law Studies Association (MLSA)
Media and Migration Association (MMA)
Media Research Association (MEDAR)
Mesopotamia Women Journalists Association (MKG)
Munzur Press
Olmaz Media
Osservatorio Balcani Caucaso Transeuropa (OBCT)
P24 Platform for Independent Journalism
PEN America
PEN Canada
PEN International
PEN Norway
PEN Sweden
Podfresh
Progressive Journalists Association (PJA)
Scrolli
Southeastern Journalists Association (GGC)
South East Europe Media Organisation (SEEMO)
T24
Teyit
The Four-Legged City: Urban, Nature, Animal Studies Association
Velvele.net
Voys Media
Yapay Gündem
Women Press Freedom

This statement was produced by IPI as part of the Media Freedom Rapid Response (MFRR), a Europe-wide mechanism which tracks, monitors and responds to violations of press and media freedom in EU Member States and candidate countries, funded by the European Commission.

Türkiye: Basın ve ifade özgürlüğü, medya ve sivil toplum kuruluşları, RTÜK tarafından Açık Radyo’nun karasal yayınının kesilmesini kınıyor

Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI), aşağıda imzası bulunan 60 basın ve ifade özgürlüğü, medya ve sivil toplum kuruluşuyla birlikte, Türkiye’nin yayın düzenleyicisi RTÜK’ün bağımsız radyo istasyonu Açık Radyo’nun karasal yayın lisansını resmi olarak iptal etmesini kınıyor. Çeşitli ve eleştirel sesleri öne çıkarmasıyla ve kamuoyunu ilgilendiren konuları aydınlatmasıyla bilinen Açık Radyo’nun susturulması Türkiye'de bağımsız radyo yayıncılığına ağır bir darbedir.

1995'te kurulan bağımsız ve kâr amacı gütmeyen bir medya kuruluşu olan Açık Radyo, uzun zamandır Türkiye'de ifade özgürlüğünün hayati bir kaynağı olmuştur. Son otuz yıldır, savaş ve barıştan, çevre ve iklim mücadelelerine, halk sağlığına, cinsiyet eşitliğine ve çok kültürlülüğe kadar uzanan önemli konulardaki tartışmalar için vazgeçilmez bir alan sağlamıştır. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun (RTÜK) kararı yalnızca bu elzem platformun geleceğini değil, aynı zamanda Türkiye'deki bağımsız medyanın varlığını da daha fazla tehdit etmektedir.

Türkiye’deki yetkilileri, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi doğrultusunda basın ve ifade özgürlüğünü koruma yükümlülüklerini yerine getirmeye ve Açık Radyo’nun lisansını iade etmeye çağırıyoruz. Türkiye’deki medya kuruluşları, kamuyu ilgilendiren konularda yaptırım korkusu olmaksızın tartışmaya olanak sağlamakta özgür olmalıdır.

“Yürütmenin durdurulması” talebi reddedildi

10 Temmuz’da Ankara 21’inci İdare Mahkemesi, program yayınının durdurulmasının telafisi güç zarar doğurabilecek nitelikte bulunduğundan, yeni bir karar verilinceye kadar, dava konusu işlemin yürütmesinin durdurulmasına karar vermişti. Mahkemenin bu kararına karşı RTÜK itiraz etmişti. 9 Ağustos’ta ise Ankara Bölge 10’uncu İdare Mahkemesi, verilen kararda yasaya aykırılık bulunmadığı için RTÜK’ün itirazını reddetmişti.

Ancak Ankara 21’inci İdare Mahkemesi yeni bir karar ile bu kez “yürütmenin durdurulması isteminin reddine” karar verdi. Açık Radyo yasal çerçevede bu karara itiraz etmeye hazırlanıyor.

Lisans iptali kararı

RTÜK, Açık Radyo’da Açık Gazete adlı programın 24 Nisan tarihli yayınına katılan konuğun “(…) Ermeni, yani Osmanlı topraklarında gerçekleşen tehcir ve katliamların, soykırım olarak adlandırılan katliamların 109. Yıldönümü, sene-i devriyesi. Bu yıl da yasaklandı biliyorsunuz Ermeni soykırım anması” şeklindeki ifadelerinin ardından Mayıs ayında Açık Radyo’ya ceza vermişti. RTÜK, radyoyu Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında 6112 Sayılı Kanun’un 8. maddesi uyarınca “toplumu kin ve düşmanlığa tahrik etmek veya toplumda nefret duyguları oluşturmak” iddiasıyla idari para cezası ve beş günlük yayın durdurma cezasına çarptırmıştı. Açık Radyo, para cezasını ödemiş ancak yayına devam etmişti.

RTÜK, yaptırımda belirtilen koşulların ihlal edildiğini değerlendirdikten sonra Temmuz ayında Açık Radyo’nun yayın lisansını iptal kararı almıştı. Fakat bu karar, Açık Radyo’ya tebliğ edilmemişti. Yürütmeyi durdurma talebinin reddedilmesinin ardından karasal yayın lisansı iptali kararı ancak 11 Ekim’de tebliğ edildi. Karar doğrultusunda karasal yayın 16 Ekim saat 13:00 itibariyle kesildi.

1995 yılında kurulan, bağımsız ve kâr amacı gütmeyen bir medya kuruluşu olan Açık Radyo, tüm dinleyicilerini, meslek örgütlerini ve uluslararası kamuoyunu bu karara karşı kendilerine destek olmaya davet etti.

Bağımsız medyaya yönelik sansür ve bilgi edinme hakkına tehdit

Türkiye'nin yayın düzenleyicisi RTÜK’ün Açık Radyo'nun lisansını iptal etme kararı, medya özgürlüğü ve halkın bilgiye erişimi açısından önemli sonuçlar doğurmaktadır. Karasal yayın lisansı, bir istasyonun radyo dalgaları aracılığıyla ses içeriği iletmesine olanak tanır. Bu kararla birlikte, Açık Radyo artık 95.0 FM frekansında yayın yapamayacak. Bu karar, istasyonun geleneksel radyo kanalları aracılığıyla dinleyicilerine ulaşmasını etkili bir şekilde sınırlayacak ve halkın farklı görüş ve bilgilere erişimini kısıtlayacaktır.

Açık Radyo'nun karasal yayın lisansının radyonun Kasım ayında 30. yayın yılına yaklaşırken iptal edilmesi, Türkiye'nin bağımsız medyayı susturma çabalarında ciddi bir tırmanışı temsil etmektedir. Bu karar, Türkiye Anayasası ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi tarafından korunan ifade özgürlüğünün doğrudan ihlâli niteliğindedir. Çok sesliliğe adanmış bağımsız bir platform olan Açık Radyo’nun kapatılması, toplumu benzersiz ve bağımsız bir sesten mahrum bırakacaktır.

Aşağıda imzası bulunan basın ve ifade özgürlüğü, medya ve sivil toplum kuruluşları olarak, RTÜK’ü medyada çoğulculuğu ve ifade özgürlüğünü koruma görevini yerine getirmeye davet ediyoruz. Açık Radyo’nun yayın lisansının iptaline yönelik kararını derhal geri çekmesini ve Açık Radyo gibi eleştirel ve bağımsız kuruluşlara yönelik sansüre son vermesini talep ediyoruz.

İmzalayanlar

Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI)
AGOS
Aposto
Apoyevmatini Gazetesi
Aras Yayıncılık
ARTICLE 19 Avrupa
Articolo 21
Aso Press
Avrupa Basın ve Medya Özgürlüğü Merkezi (ECPMF)
Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ)
BirGün Gazetesi
Botan International
Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD)
Danimarka PEN
Democracy Now!
Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG)
Diken
dokuz8HABER
Dört Ayaklı Şehir: Kent, Doğa, Hayvan Çalışmaları Derneği
Dünya Mirası Adalar
Fayn
Freedom House
Gazete Duvar
Gazeteciler Cemiyeti (Ankara)
Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ)
Gazetecilikte Kadın Koalisyonu (CFWIJ)
Güneydoğu Gazeteciler Cemiyeti (GGC)
Güney Doğu Avrupa Medya Örgütü (SEEMO)
IFEX
IPS İletişim Vakfı / Bianet (IPS/BIA)
İstos Yayın
Journo.com.tr
Kaos GL
Kapsül
Marksist.org
Medya Araştırmaları Derneği (MEDAR)
Medya ve Göç Derneği (MGD)
Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA)
Mezopotamya Kadın Gazeteciler Derneği (MKG)
Munzur Press
OBC Transeuropa (OBCT)
Olmaz Media
PEN Amerika
PEN İsveç
PEN Kanada
PEN Norveç
Podfresh
Punto24 Bağımsız Gazetecilik Derneği
Scrolli
Sivil Alan Araştırmaları Derneği
Teyit
Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS)
T24
Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (IFJ)
Uluslararası PEN
Velvele.net
Voys Media
Yabancı Medya Derneği (FMA)
Yapay Gündem
Yurttaşlık Derneği
Women Press Freedom

Bu açıklama, Avrupa Komisyonu tarafından finanse edilen ve AB Üye Devletleri ile aday ülkelerdeki basın ve medya özgürlüğü ihlâllerini belgeleyen Avrupa çapında bir mekanizma olan Medya Özgürlüğü Acil Müdahale (MFRR) kapsamında Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) tarafından hazırlanmıştır.